top of page
รูปภาพนักเขียนสมภพ แจ่มจันทร์

อย่าเล่นเกมจับความจริงลงกล่อง

อัปเดตเมื่อ 5 พ.ย.

โปรครัสทีส (Procrustes) บุตรของเทพโพไซดอน (Poseidon) อาศัยอยู่ที่บ้านหลังหนึ่งบนภูเขา มันเชื้อเชิญทุกคนที่เดินทางผ่านมาเข้าพักที่บ้าน และให้นอนบนเตียงเหล็กของตน


หากอาคันตุกะผู้นั้นมีรูปร่างสั้นกว่าขนาดของเตียง โปรครัสทีสก็จะยืดขาของเขาออกให้ยาวพอดีกับเตียง แต่หากเขามีรูปร่างสูงยาวเกินไป มันก็จะตัดขาของเขาออกให้สั้นพอดีกับเตียง


แน่นอนว่าทั้งสองกรณี แขกผู้มาเยือนนั้นลงเอยที่ความตาย



ฟริทซ์ เพิร์ลส์ (Fritz Perls) ผู้ริเริ่มการบำบัดแนวเกสตัลท์ (Gestalt therapy) มองว่า พฤติการณ์ของโปรครัสทีสในปกรณัมกรีก ไม่ต่างจาก "เกม" ที่คนส่วนใหญ่เล่นกันอยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน เขาเรียกเกมนี้ว่า "เกมจับความจริงลงกล่อง" (the fitting game)


เกมนี้เล่นได้ในสองแนวทาง แนวทางแรกคือ การมองหาแต่สิ่งที่สอดคล้องกับทฤษฎีหรือแนวคิดที่เรายึดถือ ส่วนแนวทางที่สองคือ การนำทฤษฎีหรือแนวคิดที่เรายึดถือไปอธิบายสิ่งต่าง ๆ แต่ทั้งสองแนวทางล้วนไม่ช่วยให้เราเข้าใจความจริงของชีวิตแต่อย่างใด


เพิร์ลส์เชื่อว่าความจริงคือองค์รวม คือทั้งหมด แต่การสร้างแนวคิดเป็นเพียงการหยิบยกส่วนเดียวของความจริงมา


ในเกมจับความจริงลงกล่อง คนเราจะสร้างกรอบแนวคิดอันคับแคบขึ้นมาและจับความจริงของชีวิตไปใส่ไว้ในนั้น คล้ายดังโปรครัสทีสจับนักเดินทางไปนอนบนเตียงเหล็กของมัน เราพยายามมองหาสิ่งที่มายืนยันความคิดของเรา ในขณะเดียวกันเราก็นำความคิดของตนไปอธิบายสิ่งต่าง ๆ ให้เป็นไปตามนั้น


แม้เราจะเชื่อว่าสิ่งที่ถูกกักขังอยู่ในกรอบที่สร้างขึ้นคือความจริง แต่แท้จริงแล้วมันเป็นเพียงแฟนตาซีของเราเอง สิ่งที่เราเห็นเป็นเพียงภาพสะท้อนของสิ่งที่อยู่ภายในตัวเรา หาใช่ความจริงตามที่เป็น


หากเราไม่ตระหนักถึงเกมที่ตนเองกำลังเล่น ชะตากรรมของเราก็อาจลงเอยแบบเดียวกับโปรครัสทีส ที่ถูกเธซีอุส (Theseus) จับไปนอนบนเตียงเหล็กของมันเอง และถูกตัดแต่งร่างของมันให้เข้ากับเตียงนั้น ไม่ต่างจากที่เคยทำกับคนอื่น


คุณผู้อ่านล่ะครับ กำลังจับความจริงอะไรในชีวิตลงกล่องของความคิดอันคับแคบอยู่หรือเปล่า?


 

สมภพ แจ่มจันทร์
นักจิตวิทยาการปรึกษา

โนอิ้งมายด์เซ็นเตอร์
ศูนย์บริการการปรึกษาเชิงจิตวิทยาและการส่งเสริมสุขภาวะ

ปรึกษาปัญหาชีวิตและปัญหาสุขภาพจิต
ติดต่อทำนัดได้ที่ 0654154417
bottom of page